Hava Yolu Darlıklarına Neden Olan Faktörler
Akciğerin üstünde meydana gelen hava yolu sorunları, solunum sistemindeki üst hava yolu darlıklarıyla ilişkilendirilmektedir. Bu nadir görülen hastalıklar, yoğun bakım, uzun süre entübe kalma, boynun radyoterapiye maruz kalması, travma veya tiroid cerrahisi gibi durumlarda ortaya çıkabilir. Bazı hastalar, astım veya KOAH tedavisi alırken bile nefes darlığı yaşayabilirler. Tedavilere rağmen rahatlama olmaması durumunda yapılan üst hava yolu muayenelerinde, hastalarda çift taraflı ses teli felçleri ve hava yolu darlıkları tespit edilmektedir.
-Boyun travmaları
-Boyuna uygulanan radyoterapi
-Gırtlak kanseri
-Uzun süre entübasyon
-Uzun süre yoğun bakımda kalmak
-Tiroid ameliyatı sonrası gelişen çift taraflı ses teli felçleri
Önemli Belirtiler: Nefes Darlığı, Ses Kısıklığı ve Yutma Bozukluğu
Covid-19 pandemisi sonrasında, yoğun bakım ve entübasyon sürelerinin artmasıyla hava yolu darlıkları daha sık görülebilmektedir. Üst hava yolu darlıklarının en yaygın belirtisi nefes darlığıdır. Gırtlakla ilişkili durumlarda ise, ses kısıklığı veya yutma bozukluğu da görülebilir. Üst hava yolu darlıklarında nefes darlığı yavaşça gelişirken, ani bir nefes kaybı nadir görülür. Hasta, üst solunum yolu enfeksiyonu geçirdiğinde ise ani nefes darlığı yaşayabilir. Bu hastalar genellikle rahat nefes alamazlar ve nefes darlığı yaşarlar. Nefes alırken nefes sesi duyulabilir. Ses kısıklığı ve yutma problemleri olan hastaların mutlaka uzman doktora başvurması gerekmektedir.
Endoskopik ve Açık Cerrahi Yöntemlerle Tedavi
Tanı sürecinde, endoskopik muayene ile gırtlak fonksiyonları incelenmekte ve hava borusu endoskopisi yapılmaktadır. Poliklinik şartlarında mümkün olmadığında ameliyathanede genel anestezi altında endoskopi uygulanır. Boynunda kitle olan, gırtlak kanseri şüphesi taşıyan veya radyoterapi görmüş hastalarda tomografi gerekebilir. Hastaların ek akciğer problemleri de değerlendirilmektedir. Hava yolu darlıkları, cerrahi yöntemlerle tedavi edilmektedir. Cerrahi tedaviler, endoskopik ve açık cerrahi olarak iki gruba ayrılmaktadır. Çift taraflı ses teli felçlerinde lazerle tedavi yöntemleri de uygulanmaktadır. Bu sayede hastaların nefes alması kolaylaşmaktadır.
Üst Solunum Yolu Hastalıklarından Korunmak Önemli!
Hava yolu darlığı tedavisi sonrasında nadiren tekrarlayabilir. Bazı hastalarda cerrahi müdahalelere rağmen, boynun hava deliği açılması gerekebilir. Hava yolu darlığı olan hastalar, entübasyon veya yoğun bakım gibi durumlarda doktorlarına mutlaka bilgi vermelidir. Hastalar, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarından korunmalıdır. Ayrıca, sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalı, reflü şikayetleri azaltılmalıdır. Tedavi sonrasında hastalar, hafif egzersizler yapmalı, sağlıklı beslenmeli ve yeterince su içmelidir.
